Quantcast
Channel: Luangliam – Mi(sual)
Viewing all 84 articles
Browse latest View live

Dear Brown.

$
0
0

Dear Brown,

I tet lai a i hmel awm dan leh nungchang te kha i unaute aiin a danglamna em em a awm lova. Mahse nangmahah hian engemaw tak zawng a awm a ni, i chhungte hian kan ngaina em mai che. I hmel han en mai hian i zaidam hmelin i rilru a that hmel ngawih ngawih a. Mi i lawm thiam dan leh mi i tih hlim dan zozai hi chu aw.

Kan chhung zinga i rawn awm ve mai hian khawvel hi a tifamkima. Min awm loh san ta la chu kan khua hi a har ngawt ang. I rinawm tlat maite hi i mizia a chhuanawm em em mai a ni a. Engmah kan ni lo chung pawh a min ngaina em em mai te hian i mize thatzia hi a va tarlang chiang em. I chhungte hi thin ram leh awka vin hmang fo thin kan ni a. Mite chuan chhungkaw inhau ve ngai lo ang hialin min sawi mai thei a. Mite min hriat dan aiin kan mize hniam zawng zawng hretu chu nang i ni a. Kan chhiatna leh mawi lohna te hi nang chuan i sawi chhuak ve ngai hauh lova. Kan tan hian i va rinawmin i va hlu tak em !

Chutih lai chuan i chhungte hian tawngkam mawi lo tak tak kan hman khum fo che a. Tul vak lo ah pawh kan vin fo che a. Kan thinrim hmel kan hmuh fo bawk che a. Chuti chung chung chuan kan tan hian i la rinawm fan a. I chhungte hian kan tluk lo che a, i chhungte nih pawh hi a inthlahrunawm khawp mai. Hman deuh a i dam loh te khan kan ngaihsak tawk lo che a lo ni a nih pawhin min hrethiam hram rawh aw . Nang zawng kan tluk lo che a ni. Vuivaina thawm i lak atang hian kan hre hauh lo na a. Kan laka i rinawm em avang hian keimahni zawk hi i lakah kan inkiltawih fo thin a nia. Ei in tur chungchangah lah hian engmah hi i sawi ve ngai lova. Kan ei ang ang hi i ei ve mai thei zel a. Kan tluk thlawt lo che a ni. Mahse maw thil pakhat chiah ka ngen ang che, min tihhlawhtlin sak la ka lawm khawp ang. Chu chu hei hi a nia “naktuk atang chuan in chhungah sa ruh rawn pu lut tawh lo la. Tin, thenawmte hi bauh vak vak tawh suh aw


SHE HAS TO GO

$
0
0

Tears are hard to stop; even more difficult to watch them stream down her cherry red cheeks. Love is a funny thing; you don’t choose it – rather, it imposes itself upon you. The human heart is designed to circulate life-giving blood throughout our fragile bodies; it cannot cushion so many emotions. Tears are hard to stop, as I helplessly watch them pour down her cheeks again…

God does not make mistakes. It only takes time for His creations to accept His blueprint for our lives. I believe God was perfectly satisfied when He decided that I should be a Mizo. I was born into a middle-class Mizo family in Aizawl, and was brought up with typical Mizo values and mindset. I love my people and my land, and I have no qualms in proclaiming that we are His chosen people.

Her hands are still warm, but I’m not sure if her heart still is. The last teardrop is slowly running down those soft cheeks, as I watch with mixed emotions. I never intended to fall in love, but apparently Cupid thought otherwise. I’ve seen a woman’s tears before, and am fully aware how false and poisonous it can be. But it’s different this time, and a silent war rages on inside.

She never really liked my people, let alone my land. I’d go on and on about Mizoram, and she would fake interest just out of courtesy. I saw it all in her big, beautiful eyes. But I don’t blame her, ‘cause I had also done the same thing – listened to her culture and her ways, never once betraying my utter indifference. God does not make mistakes. But surely He’ll forgive me, for I’ve used up all the love that I have for my nation – the Mizo nation. It might sound harsh, but there just isn’t any more space for an alien nation.

The last teardrop dries, as she holds me tighter. And ever so gently she says, “But I love you,” and the raging war inside intensifies. My heart wants to console her, and tell her that nothing will ever tear us apart as long as God gives us breath! But my head does not concur, and there’s a good reason why the brain is placed above the heart. A prickling conscience is not necessarily bad, but it can be annoying sometimes – especially if it tells you to let go of someone you’ve grown to love deeply.

As is common for a Mizo child, I grew up disliking non-Mizos in general, and mainland Indians in particular. I had my reasons too, such as the fact that the Indian Government used its air force against us – her own citizens. Horrible tales of Khawkhawm, and numerous other atrocities including brutal rapes committed by the Indian Army, enraged me no less than any other true-blood Mizo. Inevitably, my patriotism was for Mizoram, and not India. As the comment goes, “I am a Mizo first, and an Indian second.” It suffices to say that I was brought up in the safe ambience of a regional nationalism flaunting Mizo chauvinism.

I feel her long, dark hair against my face. Her eyes meet mine, and they’re still as big and beautiful as ever. Here I am, still holding her hand, as she awaits my response. Love is a funny thing, and frankly I never really understood it. I began our relationship with the blind optimism that I’d slowly pull her into my society. It is only now that I’ve realized there is something called “reality” above and beyond our dreams, hopes, and even love.

God has been kind enough to provide me with a few platforms from where I have preached to a number of people about Mizo ideals, norms and tradition. I’ve always harboured plans to revive Mizo nationalism, and give it a new lease of life. I have time and again preached about the possibility and dangers of assimilation. As such, it naturally follows that I was amongst the most vocal against inter-marriage with non-Mizos, and strongly felt that this was a betrayal upon the Mizo nation. I could talk the talk, but it was now to be seen if I could walk the talk. Any other way and I would be branded a “hypocrite”.

Tears are hard to stop; as they slowly run down my cheeks, a mixed sense of grief and relief engulfs me. I let go of her hand slowly, but surely. I get lost in her eyes for one last time; those big, beautiful eyes. “I love you too, but I love my people more.”

She has to go.

I him em?

$
0
0

Hman deuh khan Aizawl veng pakhat a nula tleirawl fel tak pakhat chu a in awkhlum a. Ruihtheih thil a ti ngai lova, nula fel tak a ni si a. A zirlai ah pakhatna a ni zat zat thin a, Class IX a zir kumin 2-na a ni hlauh mai a, result a hria chu a shock lutuk a, a khawng tawp tih thu an sawi a. Amah a fel a, a nu leh pa hmangaihna a dawng a, sum leh paiah harsatna an nei lova, a zirlaiah nise top ani a, khatia 2-na an ni kha a la na lutuk a, a inawhhlum phah a lo ni a.

He thu atang hian zirtur kan neiin ka hria. Kan nun hi a tluan lutuk chuan kan tan a lo thalo thei dawn ani tih hi ka ngaihtuah a. Motor pawh a break rah fo a tul ang hian kan nitin nunah hian min break tu obstacle te hi awm ve zauh zauh se a lo tha dawn mang e tih ka ngaihtuah phah ta a. Kan thluak nilo, kan thinlungin kan nun a ro a rel hian buaithlak a awm fo. Mental health hi Physical health tlukin a pawimawh si a.

Nangmah han inen teh. I hrisel in sum leh paiah harsatna te tawk miahlo in I nun I hmang em? Hmangaihna kawngah te I tluang purh em? Tin, I zirlai leh I thil tihna ah a sang ber I ni vek em? Mithiamte sawidan chuan mihring nun ah hian ‘average’ nih hi kan mental health atan chuan a him ber an tih teh tlat chu. Enge I ngaih ve dan le?

NANG NGEI HI I LO NI

$
0
0

Bawih, kan inkar thu hi a duh duh chhiar atan ka chhawpchhuak ve tawp asin. Thuziak thiam ni lo a, ka rilrua awm ang ang ka ziak thla tawp tawp a nih hi. Lo thinrim suh aw.

Ka thiante nen phone lei turin dawrah kan kal a, phone dawra kan inhmuh kha kan inhmuh hmasak ber a nih kha. Zep lovin ka sawi pawp pawp dawn. Mite chuan an vawikhat hmuhna-a an bialnute an atchilh nghal thu an sawi thin a, kei chuan kan inhmuh hmasak ber kha’n i bul ami kha tha ka ti zawk!!! Thil kal tawh chu inthenna’n hmang lo ang kan tih kha tiraw? A ho em mai, nang ka lo thlang zawk che kha ka la inchhir eih lo.

Khatia phone dawr atanga kan chhuahdun khan kei chuan heti tak hian ka duh ang che tih ka ring pha miah lo. Mahse hun rei lote chhungin min lo hneh reng si. Ka thiante nen kan inhmuh a, kan titi lai vel khan i pian a nalh hle tih ringawt ka lo ngaihtuah a. Mall atanga kan haw kawngah khan i ril zia leh belhchian i dawl reuh zia bak sawi tur ka hre tawh lo asin.

A tawizawngin sawi tawp mai ila, kan inhrechiang tawlh tawlh a, i bula ka awm a ka hlim theihzia leh, rei lote kan inhmuh loh pawha kan inngaih thinzia te chu i hriat ve vek kha. Keimah chauhin in ka luah a, ka thiante pawh hrilh chuang lovin ka inluahah kan chengdun ta mai kha ania. Bawih, chhiar hrehawm i ti em? Min ngaidam rawh aw, mahse ka puangchhuak lo thei si lo.

Nangmah hi a hmasa ber i ni lo a, i hmaah hian ‘a dang’ pawh ka lo nei tawh thin tihte chu i hriat vek kha. Ka hun kal tawhah inchhirna tur ka neih nual vang kha ania a tir atanga tlang taka ka hrilh vek che. I tan mipa hmasaber ka ni tih ka hria a, I hun hmalam a thianghlim anga ka laktlak ve loh avangin i lakah khan inthlahrun chang ka nei fo thin.

Zanrei pawh sawi lovin nang nen hun kan hmangdun fo a, ka bula i awm chuan thildang ka ngai lo. Office kal dawn thlengin kan ‘khawsa’ dun a, office ban ve leh ka thlakhlelh ber chu nang tho i ni. Nangpawhin engmah sawisel lovin ka remruat ang ang kha i pawm ve mai zel a, ka tan khan i hlu a ni.

Duat pawh ka duat che. I mawina tur a nih phawt chuan, min dil ngai miah lovin ka leisak hmiah hmiah che a nih kha. Ka inchhir ngai lo, a chhan chu maw, thil ka leisak zawh che a kan hun hmandun kha a nuam thei em a ni.

Ka hnathawhna ka chhuahsan hnuah pawh nang chu ka kalsan thei ta lo che a, heti hian ramdang thlengin kan inzui zel chu a nih hi. Kan inhmuh tirha ka mit la tu zawk Nokia Lumia lei lo a, ka phone rinawm ni tura Samsung Galaxy S ka lo thlang che hi ka la inchhir ngai lo a, ka duh tawlh tawlh zawk che.

Kan intawn hmaa ‘a dang’ ka lo neih thin, Nokia 3100, Nokia 5180 leh Nokia 5310 te chu i dah nil a ni e.

 

Krista avanga mi â

$
0
0

- Rev. Vanlalzuata

Chang thlan : 1 Kor. 4:10

Keini zawng Krista avangin mi â kan ni (I Kor. 4:10).

Vawi khat chu London khawpuiah khuan mi danglam tak mai pakhat a awm a. Ni khat chu “Krista tana mi â ka ni e,” tih hi a kawr hmaah a tar kulh mai a, chuti chung chuan bazaar lun laiah a tei a tei kual a. Mite chuan hmusit takin an nuih ru tet tet hlawm a. A tuk lehah phei chuan a kawr hnung lamah chuan thuziak dang a rawn tar belh chhah leh a. Mite chuan nimin lam aia â zual sauhva ngaiin an nuih a za lehzual a. Amaherawhchu a hnung lama thuziak chuan mi thenkhatte thinlung a khawih ta riau mai a, chuta thuziak chu, “Nang tu tana â nge i nih ve?” tih hi a ni. Mite chuan Krista tana â kan nih loh vek vek chuan Setana tan kan â lo thei lo a ni tih an ngaihtuah zui ta a.Chu pa chu nuihzat ngawt tur a nih lohzia an man ta a. Tirhkoh Paula ngei pawh kha thiamna lamah chuan Gamaliela ke bula sei lian ngat a ni a, tunlaia Phd. kan tih ang hi chu a ni ngei ang. Nimahsela, “Keini zawng Krsta avanga mi â kan ni e,” a ti tlat mai.

Tirhkoh Paula’n, “Krista avanga mi â kan ni,” a tih hi eng nge a awmzia? Krista avanga tuar ngam a nihna te, chân ngam a nihna te, thi ngam a nihna te a sawina a ni. Amah ngeiin, “Kan Lalpa Isua Krista hriatna ropui bikzia avang khan thil engkim hi chânnaah ka ruat a… hnawmhneah ka ngai a ni,” a ti a (Phil.3:7,8). Thu maiin Isua chu a hre mai lo va, amah avangin nun danglam a nei zui a, a tawngkamin Isua thu a sawi mai lo va, a nunpui a. Mite tih dan zui lovin Isua tih dan a zui a, “Amah avang leh amah atang leh amaha tan thil zawng zawng hi a lo awm a ni,” a ti tawp mai a (Rom 11:36).Khatiang khawpa mi thiam kha, Isua avangin hmuhsit leh endawng a tuar nasa hle a, lung inah vawi eng emaw zat a tâng a, khawvel mite ngaih chuan a va han â tak em!!

Krista avanga Petera-te âtziate kha khawvel mite chuan an nuih zat hle ang. Galili dilah khan lawng pahnih pil lek lek khawpa sangha tam lutuk an man khan, Lal Isuan amah zui turin a sawm a. An sangha man zo zaite leh an len te kalsanin Lal Isua an zui ta daih mai a. An sangha mante kha han zuar sela, a man chu an nupui fanaute pe te te sela chuan a dik deuh tur. Nimahsela an kalsan daih mai si a, an va â tak em !! â tak an ni e. A hmusit duhtute tan phei chuan mi â let tawp an ni a, mi â ward-a dah mai chi an ni e.

Zirtirte kha Chanchin Tha hrila an zin chhuah lai khan chaw an fun lo va, iptê an ak lo va, pawisa an keng lo va, inthlakna silhfen an keng lo va. Saruakin an chhuak tawp mai a, an va han â tak em ! (Mk. 6:7-10). Nimahsela an lo hawn hnu khan Lal Isuan, “Tangka ip lo va, ipte lo va, pheikhawk lova ka tirh chhuah che u khan tlakchham in nei em?” tiin a lo zawt a. Anni chuan, “Engmah kan tlachham lo,” an ti a nih kha (Lk. 22:35). Chuvangin miten mi â an tih thinte hian an tifuh tlat zel si a, Krista avanga â ngamte hi an lo fing ber nge nge si thin. Engmah keng lova zinte khan tlakchham an nei lo va, keini chu kan inkeng tam lutuk hi kan tlakchham phah thin a ni lawm ni?

Vawi khat chu mi pakaht hian a neih zawng zawng hralhin, lo pakhat a lei tawp mai a (cf. Mat. 13:44). Mite chuan â an ti teh ang chu, neih zawng zawng hralha lo pakhat lek a lei ngam avangin lo neitu pawh chuan “Ka bum e,” a tiin a rinawm. Mahse, tu nge che fuh zawk ? a leitu chu a che fuh daih zawk asin. Kha lo kha a neih zawng zawng hralha a lei ngamna chhan chu eng dang a ni lo va, a chhungah ro phum ruk a hmuh vang a ni a, chu chu lo neitupa chuan a hmu ve si lo a ni. Ro phum ruk a han laih chhuah hunah meuh chuan a hralhtupa hi a inchhir ngei ang le. A â awzawng lo a nih chu.

Abrahama pawh kha an khua atanga pem chhuah a tum lai khan miten, “Khawi lamah nge i pem dawn?” an ti a. Ani chuan, “Ka hre chiah lo,” a ti bawk si a. Kalna lam tur pawh hre chiang lova a chhuak tur chu miten â an ti ngawt ang le. A nupui fanaute pawh an zak ru chem chem mai thei a ni. Kanaan ram a va thlen hnu pawhin puan in kaihna tur ram leh hmun pawh a nei zo lo va, a nupui a thih pawhin a phumna tur thlan khur tak ngial pawh lei chawp a tul hial a. Chumi ramah chuan tam pui mitthi a lo thleng a, tam tlan turaAigupta ram lam pan a lo tul leh bawk si a. Mite ngaih chuan mi â let tawp a ni. Amaherawhchu miten an hriat ve loh, chung lam kohna a hre tlat si a, chu chu thih huamin a zui a ni si a. A tawpah chuan miten mi â an tih huai huai chu “Pathian thian,” tih vuahin a lo awm ta a, Kristiante tan pawh, “Rinna pa,” tih vuah a lo ni ta a ni.

Nova pawh khan hna dang thawk hman lek lovin a chhungte tan chhancdamna lawng a tu tlut tlut mai a. Thawnthua an sawi dan chuan, miten Nova chu â an ti lutuk a, naupangte pawhin an hmusit hial a. Zanahte hian Nova lawng tuk laiah chuan an lo dai kal thin a, Nova zing tho hian ek thing hi a thiar a thiar thin a ni an ti a. Nova hian, “Lawng tu rawh,” tih aw a hriat avangin beidawng hauh lovin, miten khawvel rual an elna karah lawng a tu ngat ngat a. A tawpah tui a lo let meuh chuan miten mi â an tih huai huai chu a che fuh leh ta. Mite chuan, “Nova kawng min hawn rawh,” tiin a lawng bang an beng a, a khawngaihna an dil let ta a. Chutichuan Nova chu khawvel thar dintu a lo ni ta a ni.

He khawvelah hian thiamna leh finna a sang zel a; chumi rualin Krista avanga mi â nih ngam hi a harsa tial tial dawn niin a lang. Rualawhna leh mahni hmasialna an inkawmngeih tial tial a, kan nei tam tial tial a, kan duhamna a zual tial tial bawk. Taimak hi a tha a, Kristian nih nen a inrem a; nimahsela taimakna hi duhamna nen a inthian tawh chinah chuan sualna khur pui lam min pantirtu a ni. Chutiang mite chu khawvel thilah an fing râm a, Krista avanga tuar leh chân te hrehin khawvel thilah an â but thung a. An hlawkna tur a nih dawn phawt chuan an rawngbawlna pawh an zah zo lo va, an sakhaw vawn zirtirna ngei pawh thlah an duh hial thin a ni.

Krista avanga mi â te chuan Pathian thu a nih phawt chuan, ‘ta se, ta lo se’ tih chhut si se lovin, an thu hriat chu a takin an nunpui hmiah a, chu chu ‘Thlarau mi’ kan tih awmzia hi a ni ber a. Pathian thu hi hriat tam aiin zawm tam an tum ber a. An hriat apiangte chu mawl takin an zawm bur mai a, an hriat belh tam chuan an zawm tam a ni mai a, an zawm tam poh leh an hlawkna a tam bawk a. Pathian thu hi a hre tamte ai chuan a zawm tamte hian an tifuh zel zawk a ni. Pathian thu zirnaah pawh hian a kaw tawp thleng pawhin zir ila, kan hriat apiang zawm zel bâk chu zir chhuah tur hranpa hi a awm chuang hauh lo.

Tunlai khawvelah hian Pathian pawh be hman lo khawpa buaina tur a tam ta hle mai. Hetih lai tak hian Krista avanga rethei ngam nih hi thil zahthlakah kan ngai mai thei e. Pathian thu hi chu kan duh khawp mai a, nimahsela a taka nunpuitute hi kan hmusit deuh tlat zel niin a lang. Nimahsela tunlai hian kan ngaihsan zawng a inthlak danglam mek niin a lang. Sorkar hnathawkte pawh loan la bawk si lo, pawisa hmuhna hranpa nei bawk si lo, building ropui taka chengte aiin mahni hlawh ringawt ringa in tha vak lova chengte hi fakna chang kan hre tan ta a, hei hi Pathian hnathawh a ni lo thei lo. Krista avanga mi â te hi mi fing ber an nihzia kan pawm thiam hun hunah kan ram hi tihdamin kan awm ang.

A dik tak chuan kan buaina tam ber hi mahni hamthatna ngaihtuaha kan hmanhlelh vang a ni ber thin a, chu chu Kohhranah ngei pawh hian a dik tlat. Mi thenkhatten an lawina Kohhran an sawi chhiat chiam chiam chuan, an beisei angin Kohhranah chanvo tha an chang lo a ni duh phian. Krista avanga mi â te chu mite tlin lohna laiah an tui hman lo va, Pathian thu hi an tuipui tawp mai a, chanvo tha leh chhiaah an buai ve lo va. Mite nunah an tlu ve lova, mi an tlukin an alh phah zâwk a. Mite fak derna lakah an tawlhthlu ve ngai lo va, miten an sawiselin an hnual ve hek lo. An â em em a, an fing bawk si a ni.

Kal la thawk rawh a la tawk lo,
Hlohna hi van hlepna a ni;
Mihringin an fak lo che a,
Lalpan a fak loh che ring suh.

Oh, Mizoram, where art thou lovers?

$
0
0

Mizoram hi a khawngaihthlak asin aw! A chhan maw?

1. A duh apiangin a pawngsual a. A chhan chu phalna emaw royalty pe miah lovin kum tin ton sing tel state chhunga mau lui luang hmangin an tawlh thla hem hem a. Kan forest officer leh ranger chi hrang hrang sum neih en hian ram ngaw hum that rin chi a ni lovang. Ruah sur tam vangin kan ram a chereu lo hi kan vanneihna ani.

2. Mizo hmel ang pu an nih phawt chuan a duh duh ram hrehawm zawk atangin an rawn pen lut hum hum a. An ram, Manipur state, Assam, leh Myanmar ram tlem tal rawn sawk tel tal sela chuan a pawilo tur. Kan ram khawizu rawn zuk tura lo kal hian Mizote minority ah an la siam dawn.

3. Mizo zinga lehkhathiam tam tawk lahin Mizorama phalna neia awm (legal resident) an Mizo pui, Lai, Bru, Gurkha leh midang aiin state dang chu sawi loh, ram dang mi (foreigner) ngei pawh an en laichin tlat mai a. Heng ho hian Aizawl bazarpui hmun pawh an luah nghet hle tawh niin an sawi ka hre tlat. Heng lehkhathiam thenkhat phei chuan Mizo hnam a awm lo, Mizo hi hnam hming a ni lo, ti tawk lah bo lo. Mizoram pumpui hmangaihtu hi an awm pawn a lang lo. Mizo (Lusei) tawng hmang chin chu kan in hrethiam fu, mahse midang kan state a awm aiin state dang leh ram danga awm duhsak tawk an bo lo.

4. Ram hruaitu tha lah thlang thiam hek suh. Infrastructure (hmunhmarel), school leh damdawiin tha neih aiin biakin ropui kan ngah. Kawng bumboh taka motor tha tak neih, service provider tha hawt si lovin mobile phone, iPad leh gadget man to hralh zar zar theihna a ni lawi si. Utilities (electric supply, tui leh gas) lah khawvel ram hnufual bera awm ang maiin a harsa si.

Mizoram hi mihring angin en chhin teh u, mi khawngaihthlak tak ani. Duhsaktu leh duattu a nei tlem asin.

A kutphah ropui chhungah..

$
0
0

Ka movie en pakhata an inbiakna tawngkam hi a mawi dangdai riau a sin..

Darcy : Did you choose not to kill me cause I got a wife and a kid?

Victor : No. I didn’t kill you because they’ve got you…

Darcy thah a nih lohna chhan hi nupui leh fa a neih vang lam ai mahin a nupui leh a fa tan pa leh pasal a nih vang zawk a ni. A nihna takah chuan amah vang ni lovin a nupui leh a fa vang zawka nungdama awm a ni.

He tawngkam hi ka ngaihtuah ka ngaihtuah a, ka rilru pawh Gospel lam hawi zawngin a kuaiher ta reng a ni. Hetiang deuh bawk hian dam taka tun hun kan la hman theihna chhan hi keimahni lam vang ni lovin min neitu Pathian vang chauh a ni. (Tihborala ka awm lo hi LALPA zangaihna a lo ni, a lainatnate chu a kang ngai loh avangin. TH 3:22).

Chhandamna chang tur pawhin kan hausakna leh felna te, Kristian kan intihna leh Pathian kan hriatna ringawt hi a pawimawh ber lo va, Pathian mi hriat nihna hi a pawimawh ber zawk chu a ni (Ref. Galatia 4:9). A hnen kan thlen theihna pawh kan thawhchhuah ni lovin khawngaihna avanga ama zara ringtuten kan chan liau liau a ni.

Beram chu neitu an awm vang chauhva him a ni lova, a duhna lam lama a pen bo va a boral loh nan a neitu in a veng a; amah ti na thei chinghnia leh sa dangte lakah a tiang leh a talhtum hmanga a venhim tlat thin vang zawk a ni. A lo thanlena a lo thau theih nan chaw leh tui awmna ah te a hruai thin. Ringtute pawh hmelma leh sualna hrang hrang min tiboral thei tu te laka kan him theih nan min neitu Pathian in a Kohhran hmangin min hum a, ama duh dana kan thanlen theih na turin inkhawm te, tawngtai leh Pathian thu hmangte in min chawm thin a lo ni. A kutphah ropui chhunga in nghah hi himna a ni a, amah hlata awm hi boralna a ni.

“Ka Chhandamtu min vengin a hnai reng,

Thil engpawh lo thleng se ka him a ni;

..Pathian ngei chuan min ven vangin ka him,

A kutphah ropui chhungah..”

MIZO HNAM HIAN HNAH A LA THLAK LO

$
0
0

Central YMA hruaitu hming tha tak Pu C. Zoramliana (L) khan, “ Zoram / Hnam hian hnah a la thlak lova, Mizo chi leh kuang vek, unau kan ni a; chuvangin ‘Zo hnahthlak’ tih tawngkam hi i hmang tawh lul lovang u”, a lo ti lawm lawm tawh a. He thu hian belhchian a dawl hle niin a lang.

Ram hrang leh hnam hrang hrangte’n an hnam leh chi an ngaih pawimawhzia chu kan hre vek awm e. An thlahtute atangin an hmingah pawh an chhawm zel chu a nih hlawm hi. Vai ho ngat phei chuan an ngai pawimawh hle a, dinhmun siam nan te, thian inkawmngeih nan emaw an hman loh vek pawhin mi dang hmuhsit leh hnuaichhiah nan hial an hmang fo thin tih kan hria. Kei ve mai pawh hian, “Mizo hnamah pawh chuan eng chi leh kuang nge i la nih?” tih hi ka dawng nual tawh a. “Mizo zingah chuan title hi kan ngai pawimawh lo a, mizo hnam kan ni tawp mai”, tiin ka han chhang hram thin bawk a, mak pawh an ti thin niin ka hria.

Tunlai Mizo thangthar khawvelah hi chuan tun hma angin hnam feeling hi a nasa ta lo deuh emaw ni chu aw tih ve theih turin mahni hming bula hnam hming dah hi kan uar lutuk ta lo niin a lang. Lo la dah zual deuh deuh duh pawh awm se thil pawi a nihna a awm hauh chuang lo bawk. “Tunlaiah hnamin kawngro a su tak tak tawh lo”, tih tawngkam lo chhuak ve leh thinte pawh hi a tha phian zel e. Hmuh theih lama hnam lak bingna tilang lem lo;nimahsela chhungril lama ling vawt vawt khawpa hnam feeling lo pai nileng zantin ho hi an tawrhhlelhawm zawk a, Mizo hnam inpumkhtna tichhe tura nget lung hnaisai tak an ni thin. Hnam hming ziah lan kawnga Idol tha tak mai tling chu Sailo leh Pachuau inkara lo piang, Lalhmachhuana Zofa hi a ni awm e. “ZOFA” tih hi eng vanga hmang nge i nih tih zawhna chu, “Mizo kan nih hi hnamah ka duh tawk avangin ZOFA ka inti mai”, tiin a chhang a ni! Signature atan pawha mahni hnam hming “Sailo” tih ngei hmang thin ka lo hmuh ve tawh ngawt ai kha chuan lung a dum zawk a, zo hnam chi tlakna leilung atan a itawm zawk daih asin.

British invasion avangin kan ram chu hnehchhuhin a awm a, an puak kan phur a, kan lakah chhiah an khawn bawk a, kan nunphung zawng zawng an tidanglam a. Heng zawng zawng aia pawi ta ber chu – A then Burma ramah, a then Manipur-ah, Assam, Bangladesh leh Tripura-ah min thendarh a. Heng an thendarhte hi Zo hnam chi leh kuang vek, unauza vek kan ni si a.

“Zo hnahthlak” tih hi thuk zawka ngaihtuah lem loh chuan tawngkam mawi leh tawi fel, fun kim bawk si niin a lang reuh a. A lo hmang chhuaktu leh hman tan kum hre tawh lo mah ila “hnah thlak” tih awmzia hi tawitein han sawifiah dawn ila – Kan thing phun khan hnah a lo thlak ve tawh asin,” kan tih chuan, kan thing phun kha a lo puitling ve tawh a, a nih tur ang a nih ve tan tawh avangin a damreina tur ngaihtuahin inthlahpun lam a lo pan ve ta, kan tihna a ni ber.

Mizo hnam hi la naupang tak, a nih tur ang a nih tawh chu sawi loh, than la mek zel a ni a, hnah thlak tham a la ni lul lo asin. Than puitlin hmaa hnah thlak thin thing chu a suak a nih loh pawhin a nunnain a tuar ngei thin ang. “Manipur/Myanmar/Tripura/Assam/Bangladesh,etc. – a kan zo hnahthlakte” tih tawngkam hi i hmang tawh lo teh ang u. Hnahthlak ni lo, a ziding vek kan la ni si a.

Thumal pakhat mai maiin pawi a sawi tak tak lovang kan ti a ni maithei. A nih leh, Mizo History-a Chhim leh Hmar Indo (Kum 1850 vel lai) kha tawngkam khat lek thlahdah vang a ni asin.- Rolura tupa Lalpuithanga’n Buanhmun a luah ngam lo chu Vuttaia’n hlain a deng zui a-

“ Buanhmun pai ang pawm tawh hnu,
Chengteah lam ang let e, Lalpuithanglema,”
tiin.

He hlaa ‘Lalpuithanglema’ tih hi Lalpuithanga hian a haw hle mai a, rinphak baka nasain Chhim leh Hmar Indo a lo chhuahphah ta a nih kha.

He thumal pakhat, “Zo hnahthlak” tih chu lo thlak ta ila chuan mizo hnam hi kan inpumkhat anga, kan chengho dual thei tawh ang kan tihna emni? Ni vek hran lo ve. Boundary khat chhunga chenho vek chu thil theih loh tluk a ni tawh a;nimahsela rilru lamah kan inpumkhat zual sauh thei a ni kan ti mai a ni. Tin, mi engzat chiah nge kan lo hliam tawh ang aw tih hi chhut tham lawih asin. “Nang chu Mizo hnahthlak i ni” tih hi a dawngtu tan chuan a ralkhat thlirna thil riau tawh a, chu ai chuan, “Mizo i ni” tih hi a chiang ta ber a, rilru pawh a khawih zawk daih a ni.
MIZO HNAM HIAN HNAH A LA THLAK LUL LO VE.
====================================================================

CHUN KHAT HRIN

Phuahtu : Lalsangzuali Sailo
————————————–

Dawn chiang ila leng zawng hian,
Kan hnam leh kan ram timawitu;
Lusei, Hmar, Paite, Kuki, Mara leh Lai,
Chhul khat kual, chun khat hrin kan lo ni e.

Lungrual te-a leng zain,
I tangrual ang unauza kan ni;
Hnam leh chi bing inchemhar mai lovin aw,
Remna hmangaihna par chhuang rawh se.

Unau hmel hai tawh lovin,
Insuihkhawm leh zai rel ila;
Chhinlung chhuak Zofa hnahthlak zaleng zawngte,
Zai khatah siktui ang luang zawk ang u.

Inpumkhata ding nghetin,
Min hneh lo’ng doral hrang mah se;
Thlamuang hlimin hma kan sawn zel dawn e,
Van hnuaiah Zo hnam a ropui zel dawn.

—-joel—20062013—ghy…


Pathian hnena lawmthu sawina

$
0
0

A hmasa berin awmlo ata awma min dintu kan Pathian chungah lawmthu awm rawh se.

A mi siam hringfate chuan Eden huanah a thu awih lovin kan lo bawhchhiat san a; a rilru pawh a na em em. Amaherawhchu, chu chu ngai ngam lovin a fapa mal neihchhun Isua Krista kan tan a rawn hlana; a tuarna avangin chhandamin kan awm ta.

“Mizote hi tun hma chuan sakhaw mumal pawh neilo, a remchang apiang pathiana be mai hnam kan ni. Zosap-te’na min rawn zawnchhuah vang maia Kristian sakhaw be ta mai kan nia; sakhaw dangin min rawn zawngchhuak pawh nise, an thu kan zawm tho ang, chuvangin, Kristian nih hi lawm em em nachhan tur a awm chuanglo” an ti thin.

Mahse, ka ti, kan pi pute mawl leh sakhaw mumal an neilo kha A hnen kan panna kawng awlsam a lo ni reng mai a; lawmthu sawi mawlh mawlhna tur chi zawkah ka ngai.

Tichuan, Kristian sakhaw betute thlah kal zel kan nih angin keipawh tette atangin Kristianna chuan min chenchilh nghal chat a; sakhaw dang reng rengin min tibuai lo. Hetiang anih avang ringawt pawh hian ka lawm a ni.

Ka tet laiin chhungkaw rethei tak hnuai atanga seilianin thih ngamin ka na thin. Mahse, ka nunna hlu tak chu doctor-te thiam na hmangin min tidam leh a; tunah hetiang dinhmuna ka ding ta mai hi ka lawm thin khawp mai.

Nu leh pa, u leh nau mai bakah thenawm tha leh thianthate min petu Pathian hnenah lawmthu awm rawh se.

Ka mit a fiahlo hle. Mahse, tarmitte a lo awm zela; ka mit a kalhlo hi ka lawm hle bawk. Ka dang a awk. Tawng theilo khawpa buai erawh ka ni lo. Tet laia sawngnawi em em kha taksa mawi pangngai takin ka awm leh thei a; hei pawh hi hriselna min petu Lalpa vang a ni. Ka ke a bai lova; ka kut lah themthiam tak ni lo mahse tihtur tul chu a tihpui ve theih vek tho si.

Thian thenkhat chu ruihhlo bawihah an tanga; ruihhlo kher loah pawh zuk leh hmuam nasa takin an ti thin. Hetiang thila ka in hnamhnawih ve hauh lo leh chakna pawh ka nei miahlo theite hi a zahngaihna vang a ni.

Ka nu’n min boral san hma em avangin ka ngaiin ka lungleng em em thin. Mite’n, “Thih daiha I nu hnena kal ve I chak em?” min ti thin. Mahse, Lungdai em pawh hmu lova thih kha ka ngaingam thlawt lo a ni. Hetiang miin Zoram chhung hmun hrang hrang bakah India ram chu sawi loh, ram pawnte hial min hruai thleng ta mai hi a mak a ni.

Thatchhiat luat avanga lehkha thiamlo ka ni chunga tunlai khawvel thiamna thar ber ber ka hmang thiam ve tho maite pawh hi ka lawmna ti zual tu a ni.

Khawvel thilah phakloh tam tak nei mah ila; rual awt lova ka awmte, phuloh malsawmnaa min vurtu Pathian avanga mualpho lova ka awmte pawh hi ka lawm a ni.

Ei leh in lamah nise, ei duh loh leh ei theihloh ka neih ka hre lova; mi thenkhatin thak tellova chaw an ei theih mang loh laia a tellova nuam ka ti zawk ngawt maite, a awmin ka ei ve thei tho si a.

‘Ngaihzawng pawh kan nei ve dawn emmawnle? Min duhtu pawh an awm ka ring love;’ tia rilrua thil ka ngaihtuah laiin ka phuloh, beisei aia tha nupui ka han neia; ka duhna ber hmunah, ka duh ber pastor kutah ngei a’n ni leh zelte pawh hi min ti lawm zualtu a ni.

A tawp ber atan Aw LALPA ka Pathian i nih duh avangin ka lawm e.

PIANGTHAR LEH SUAL HUAT

$
0
0

Ringtuten kan tlakchham tam tak zinga mi chu sual huat hi a ni. Sual kan haw lo lutuk te hi kan thlarau chan tineptu a ni a, Thufingte 8:13-ah chuan, “LALPA tih chu sual huat hi a ni” a ti tawp mai a ni. Harhna, hlim leh lawmna kan chante hi Pathian hnathawh chu a ni ngei e;nimahsela sual kan huat chhunzawm ta lo lutuk thin hian min vaw chhe let der thin chu a nih hi. Tin, a kawng pawh a ni lo reng reng.

Thlarau Thianghlim hi miin a chan chuan a thil hriatchian chu- Sual huat hi a ni. Nih sual leh misual a nih a hre phawt a, chutah chuan sual huatnaah hruailuh a ni a, amah pawh a inten thin a, chutah chuan Pathian khawngaihna hi a lo thleng a, a nun a siamthatsak a, tihdanglamin, siamtharin a lo awm thin a ni. Keini mizote thlarau chang ve hi chu kan sim lai ber pawh hriat loh hian kan hlim vut a, kan phur em em a, a thenah phei chuan Thlarau Thianghlim hnathawh timualphotuah kan tang ta mai thin a ni. Chuvang chuanin kan sual hua pawh hi midang hua kan ni tlat mai a ni. Sualte hi kan haw em em mai a, sualna tak a kha kan haw mang hauh lo. Corruption haw em em anga langte pawh an han sem ve chuan ngawi hmak theite hi kan tam tawh em em a, an chan ve loh avanga haw ngawih ngawih anga lak lek an lo ni awm asin maw! An inthup thin a, mitdel biru ang maiin an langsar em em lawi si a ni. He corruption duh lohna, thil dik lo duh lohna lam hi a tla na lo em em chu a ni si.

Kan thil huat dante pawh hi a fel tawh lo a ni. Eng mi leh engtianga nasa sual pawh timi ni mahse Pathian chuan a hmangaih reng a; nimahsela misualte sualna lai tak kha chu a hua a, keini pawhin kan haw tur a ni. ‘Dem chungin khawngaih rawh u’ a tih te hi a ni.
Sual huatna tak tak nen piantharna chan i tum teh ang u.
————————————————————————-

….joel…24062013…ghy

Aw Zoram

Kan duh loh kan tih a ngai leh thin

$
0
0

Tun hnaiah sawrkar hna lak hrang hrangah felhlel a tam ta hle niin a lang a. Hei hi kan ram kalphung ve rëng anga ngaihna pawh a awm ta hial mai. Tun hnaiah MPSC hna lak theih chin chungchangah kan zirlai pawlte atangin dodalna a awm ta hial a. Departmental exam-a hna lak a nih hian duhsak zawngte thunluhna remchang tak a awm thin niin a lang a, hei hi zirlai pawlte duh loh chhan tak pawh niin a lang a. Mizo Students’ Union phei chuan July ni 30-ah Aizawl khawpuiah total bandh huaihawt a tum hial a, heta a hlawhtling lo a nih chuan district headquarters tinah bandh hi neih chhunzawm an tum thu an sawi nghe nghe.

A thawnthu

Kum 1989-a Mizoram Public Service Commission (MPSC) din a nih atang leh, kum 1991-a hna a thawh tan tak tak atanga chhûtin MPSC hna lak theih chin (Limitations of Functions) hi vawi 6 lai siamthata tihdanglam a ni tawh a. Hei hi eng vang nge tih hi zawhna pawimawh tak a ni thei ang. Sawrkar hian an duhsak zawngte sawrkar hnaa thunna remchang an zawng em ni tih mai pawh awl tak tur a ni. Kum 2008 MPSC (limitations of functions) Regulation-ah chuan, sawrkar hna lak reng reng, Group ‘B’ Gazetted leh Non-Gazetted Post chin zawng MPSC kuta dah a ni a, hei hi Mizo thalai, a thiam leh tlingte ngeite sawrkar hnaa an luh ve theih nana a that viau laiin he dân hi kum 2011, May Ni 30-ah sawrkarin a siam danglam leh a. Kum 2011 MPSC (Limitations of Functions) Regulation sawrkar-in a siamthat (ammend)-ah chuan, sawrkar hna lak turah Grade Pay Rs. 4400/- chin MPSC-in hna lakna an kalpui thin chu Gazetted leh Non-Gazetted Post thliar lovin MPSC kut atangin sawrkarin a chhuhsak leh vek a, hei tak hi Mizo thalai hna zawngte tan beidawnna tham a tling. Grade Pay Rs. 4400/- chinah hian hna pawimawh tak tak a tam avangin hei hi ngaihthah mai mai chi a ni lo.

MPSC a tha bik em ni?

Mizo zirlaite zingah graduate leh post graduate hi kum tin sâng têl kan chhuak ve zel a, sawrkar hna inchuhna a lian chho tulh tulh a, hna lak dik lo leh felhlel a huatthlala telh telh bawk a. Chutih laiin deparment-in hna lak a kalpui danah eng party pawh sawrkar se, duhthusam lohna tam tak a awm chhoh tak zel avangin hna lakna tam zawk Mizoram Public Service Commission (MPSC) kuta dah hi Mizo thalai hna zawng mek, hmelhriat tha leh tihpuitu tha nei ve lote tan a him ber niin a lang a. MPSC hna lak zawng zawng hi felfai famkim sawisel bo tihna erawh a ni chuang lo va, zawhna siam chungchangah te pawh eng eng emaw tihsual palh sawi tur chu a awm ve tho mai. Amaherawhchu, MPSC hna lak tawh reng rengah induhsak bik avanga hna lakna kalpui hi sawi tur a vâng khawp mai a, chuvangin duhthusam ni famkim lo mah se department-in hna lakna a kalpui aiin an hna lak chu a felfai zawk tura ngaih a ni hrim hrim a. Chuvangin, hna lak dan dik lo a tlem zawk nan MPSC-in sawrkar hna lakna a tam thei ang ber an kalpui hi a fuh zawk a, zirlaite leh thalai hna zawng mekte duhdan zawk ni pawhin a lang.

Kan tanrual a tul

Sawrkar hna lak reng rengah eng party pawh sawrkar se mimal leh party induhsakna hleihluak tak avanga Mizo thalai, a thiam leh tlingte, hmelhriat tha neih ve loh avanga hnawl an ni fo hi a pawi lungrun a, a thiam leh tlingte hnawl an nih zel chuan, Mizoram hian a la tuar ngei ang tih a lang reng mai. Mizoram sawrkar-in Grade Pay Rs. 4600/- hnuai lam Departmental Exam-a hna lakna a kalpui mekah hian, a thiam leh tling zawkte duhsaktu tha neih loh avanga lak tâk loh an awm thin avangin sawiselna thawm a ri ring hle thin a. Eng sawrkarah pawh, hna laknaah Minister, Department Officers-te leh Party Office zuan khum a harsat thin em avangin sawrkar hna pawimawh Group B, Grade Pay 4400/- chin post pawimawh takte phei hi chu MPSC kuta dah a dik leh felfai taka hna lakna buatsaih hi Mizo thalai hna zawng mekte tan leh Mizoram tan a him ber a ni. Chuvang chuan Group ‘B’ Grade Pay Rs. 4400/- china hna lak awm reng reng, Gazetted leh Non-Gazetted Post huam vekin MPSC kuta dah let leh tura Mizo Students’ Union-in hun rei tak kal ta atanga hma a lo la tawh hi a lawmawm a, a hlawhtlin ngei theih nan Mizo mipuite’n kan thlâwp a tul takzet a ni.

Thalai lehkhathiam lo kan pung a, hna zawng kan tam telh telh a. Hna lak dik lo a huatthlala telh telh a. Mizo thalaite pawh he lamah kan thangharh tan niin a lang a, a lawmawm hle. Dik lo taka hna lak hi a huatthlala em em a, mi’n rim tak leh hah taka kum tam tak an lo sual chhuah tawh thiamna mimal induhsakna avanga inhnâwlsak phei chu a na takmeuh a ni. Tunah phei chuan hna lak chungchanga duhsak zawngte thun thin hi fiamthu-ah tak kan hmang ta hial mai! Hna lak tur thâwm awm ‘Tihpuitu tan lo chuan chance a awm lo’ tih hian a zawm zat thin. A sawi uar deuhte phei chuan ‘Interview & Written Test hmain an la fel vek tawh’ an ti fo!

Hetianga hna lak dik lo hian thil pawi tak a thlen thei a, kan moral pawh a hruai dik lo zo ta a nih ber hi maw! Hna lakah lo pawh, exam leh test a awm reng rengin hmelhriat nei chuan an zar zo kan tum ran a, sawipuitu tur kan dap ruai thin. Hei hi kan moral chhiat tawhzia a lanchhuahna a ni. Hei hi kan tihbo a tul! A tul takzet! Chumi tur chuan, MPSC kuta sawrkar hna a tam thei ang ber dah hi a kawng awlsam a ni. Chumi tur chuan sawrkar a chêt a ngai a, nawrkal ngai sawrkar a nih avangin a nawrkal turin Mizo mipuite inthurual taka kan thawhchhuah a tul hle a ni.

Grade Pay Rs. 4400 chin hna hrang hrang te

Hna hmingDepartment
1. Asst/Steno-II – Common Service
2. Computer Operator – Common Service
3. JE – Common Service
4. Staff Nurse – Common Service
5. Asst. Treasury Accountant – Account & Treasury
6. Asst. Divisional Accountant – Account & Treasury
7. Asst. Auditor – Account & Treasury
8. Jr. Extension Officer – AH & Vety
9. Jr. Farm Manager – AH & Vety
10. Research Investigator – Art & Culture
11. Inspector of Statistics – Economics & Statistics
12. Forest Ranger – Environment & Forest
13. Sub. Inspector – Excise
14. Asst. Supdt. of Accounts – Food, Civil Supply & Consumer Affairs
15. Inspector of Supplies – Food, Civil Supply & Consumer Affairs
16. Inpector of Legal Metrology – Food, Civil Supply & Consumer Affairs
17. Technical Asst. – Fisheries
18. Technical Asst. – Health & Family Welfare
19. Physio Therapies – Health & Family Welfare
20. Sr. X-Ray Technician – Health & Family Welfare
21. Sr. Laboratory Technician – Health & Family Welfare
22. Radio Therapy Technologies – Health & Family Welfare
23. Deputy Librarian – Higher & Technical Education
24. Sr. Horti Demonstrator – Horticulture
25. Foreman – Industries
26. Handloom Officers – Induatries
27. Forensic Science – Police
28. Sub Inspector – Police
29. Asst. Jailor – Prison
30. Depo Manager – Printing & Stationaries
31. Asst. Technical Officer – Printing & Stationaries
32. Draftmans – Power & Electricity
33. Revenue Inspector – Revenue
34. Cartographer/Surveyor-I – Revenue
35. Train Graduate Teacher – School Education
36. Seri Extension Officer – Sericulture
37. Soil Ranger – Soil & Water Conservation
38. Inspector of Taxes – Taxation
39. Asst. Tourist Officer – Tourism
40. MVI – Transport
41. Asst. Station Superintendent – Transport

MIN TAH TIR LUL SUH (Tlar thum zai, Acrostic style)

$
0
0

Mahriakte’n ar ang vai thin kha e,
I zarah senlai nau ang ka lo nui ve,
Nang vangin hlimte’n lai tual ka leng.

Tah lai ban zai rel rih mah ila,
A bang thei chuang lo suihlung ruk thinlai phan,
Hringnun damte’n hman har ka ti thin.

Ti hian duhthu ai ang ka sam a,
In di bang loin khuavel hring chan chhung hian;
Rih sang pawh kai dun ila nang nen.

Lenna tlang te lo dang thin mah se,
Uaiin hai ang tar hringnun chu chul mah se,
Leng dang tawnah min hersan lul suh.

Sel mahse tlangin ka sakhming hi,
U leh nau esan tuithlar ni mah ila,
Her tir lul suh i dawn lungruk kha.

KAN CHHUNGKAW TUKTHUAN EI LAI BURMA MI PATHUM IN MIN RAWN LUHCHILH A MIN TIBUAI:

$
0
0

KAN CHHUNGKAW TUKTHUAN EI LAI BURMA MI PATHUM IN MIN RAWN LUHCHILH A MIN TIBUAI:

A hmasa in keini chhungkua hi hmeichhe awmlo, mipa hlang pali khawsa kan ni a. Hmeichhe awmlohna in hi chu inchhung khur bungrua leh inchhung khawsakah te hian a hriat deuh thin an lo tih hi chu a dik zia a tak ngei a hmutu chhungkua kan ni ve a, chutihlai erawh chuan hmeichhe awmlo na na na chu thu nawi pawh a tlem deuh thung. Zawnglai thiau pali kan awm tihna a nih chu. Chhungkaw thawm na bawrh bawrh chi kan nih lemloh avangin mi te angin nei ve le-lua lo mah ila inchhung khurah buaina em em hranpa pawh kan nei ngai lem lova, tin, kan chhungkua nilo atang phei chuan buaina kan tawk ngai lemlo, mahse hemi tuk hi chuan kan khawchhak lam unaute, ‘Burma mi’ kan tih pathumin kan tukthuan ei lai min rawn luhchilh thut mai a, min rawn tibuai ta tlat mai le…

Thawhtanni tuk a ni a, keini chhungkua pawh Chawlhni sa thing inchuh tur tlemazawng a la awm avangin tuk dang anglo takin kan tukthuan(Zing chaw tih a in sawi hi keini Mizo chuan tukthuan kan ti a, tlai chaw in tih hi zanriah kan ti thung) ei tur chu kan phur sarh hlawm mai a, a chuh chak chak kan tlai leh dawn a ni tih rilru a hre ran chungin chhung inkhawm kan neih zawh chuan kan tukthuan ei tur chu kan siam tan nghal a. Kan siam zo kan kil tan deuh chiah tih chuan kan in kawngkhar chu ‘in awm em…’ tih pah chuan an rawn kik ta dawt dawt mai a.

Kan in hi kawngpui atanga in chhawng chunglam a step a chhoh ngai anih avangin kawngkhar pakhat chiah luhna leh chhuahna a awm a, kawngkapui a mi an rawn luh chuan chumi atang vek lo chuan chhuahna tur dang a awm lo. Misual pawh rawn lut in tlanchhiat thut pawh ngai se tlanchhiatna tur dang a awm chuang lova, tukverh lah han zuan chhuah mai na chi lah a ni der lo, sang tak vek an ni hlawm tawp mai a. Hetiang hi kan dinhmun a ni tih an hriat vang nge, zing tukthuan eilai tak hi chuan anni ang ho hi ka lo beisei vak lovin an ring anga chu chu remchhangah hmangin sum leh pai lam kan neih deuh ringin min rawn luhchilh ta nge chu kan hre lova mahse kan beisei loh ber mai lai leh kan inrin loh ber mai lai kan tukthuan ei lai tak chuan min rawn thawng ta thut mai a.

Inchhung an rawn lut chu eng hriamhrei nge an rawn thawhchhuah pui kan hre hauh lova, an rawn in ak puar hlawm viau mai lehnghal a. Chutihlai erawh chuan an thil ah chu a thlawn mai a kei ni chhung min rawn pek tum an ni hauh lo tih chu an hmelah chuan a hriat theih nghal mai a. Pakhat chuan samurai nalh zet mai khawilai officer lian, mahni hlawh chhuah leh ‘ziah chhuah’ te hmanga chhungkaw ei baka in tha tawk sa a lirthei chi-thum chi-li lei nawn awn awn thei ho sitting room number -2 zawk banga ama kah ni miahlo khawilai thingtlangpa lehkha pawimawh tang lachhuak thei lovin an chhungkaw ro ve tumpang ki hnum tha zet mai amah tlawn nana a pek bula khawi sanctuary chhunga a ruk a mi zukchal kah ki a lei sak intar a han khang mawi zan mai atana itawm fahran mai chu a keng ran mai a. Tin, pakhat zawk bag ah lai atang chuan chemte te chhe zawk zawk lo tih hriat tak mai fawng hi a rawn lawr vung mai bawk a. A hma hruaitu ber chuan a bag ah chuan pistol nge enge a ah tih a hriat loh na a, thil eng engemaw chu a ak hnem hle a ni tih chu a puar that dan atangin a hriat nghal mai a.

Chutia min rawn luhchilh ta chu keini chhung tukthuan ei tur kil laih tawh pawh chu kan chawl deuh thap a, anni lah chu an hmel han enin Mizo pangngai henglai tualchhung mi an ni lo tih chu a hriat reng mai si a. Enge ka chhungkaw chungah lo thleng dawn tih reng a hriat ta lo. Rilruah chu hman deuh a misualin mi in an luhchilh a pawisa an laksak vel te kha a rawn lang zut zut mai a. Ka pa chuan bengvar chhuah in, “Enge in duh le…?” a lo ti a. Anni chuan, “In pawisa neih zawng zawng min pe rawh u…” an ti ta hauh lo mai a. Anmahni thil ah theuh chu an phawrh sawk sawk a, an hruaitu deuh ber chuan a rawn sawi chhuah hmasak ber chu, pai deuhhlek hian, “Inchhung bungraw chihrang hrang leh tar mawi chi te kan zuar a mamawh te in nei ve angem…?” tih a ni ta tlat mai le. An bungraw ah te chu chhoka chhuatah chuan an han phawrh zung zung a, an lo keng chikim phian mai lehnghal a. Samurai tar mawi chi atanga frying-pan a mawng bet theilo chi te, chemte lian leh chawhmeh chan chemte atanga thingzaina ara leh tuboh te, sahbon bawm atanga TV remote te, mobile phone charger chihrang hrang atanga sakawrbakcheh thleng mai chuan thil chihrang hrang chu an rawn phawrh ta ruih mai a. Kan thingpuife thlitna a lo tha tawh vaklo bawk a an rawn ken pakhat chu kan han lei sak hram a, tichuan an inkhung sawk sawk a, lawmthu an sawi a an kal liam leh ta nghal a, keini pawh chuan kan chhungkaw sport ve chikhat, samurai aiah thirfian hmang a chawhmeh han hawlh kual vel chu kan tan ve ta nghal a. An thil zuar min rawn luhchilh zet chu min tibuai hrep mai a, chawhmeh suah sa pawh a dai vek hman alawm le.

A ni lah taka, kan ramah hian khawchhak lam unaute Burma mi kan tih ho te leh Vai ho te, kan ram a sumdawng leh hna eng engemaw thawk a eizawng hi an tam hle mai a. Chutih laiin keini a ram leilung fa te hi kan ramah hna a vang kan ti a kan iak kan iak angreng lawi bawk si a. Heng ramdang mi kan tih ho zozai in an thawh ang hi a ram chhung mi te hian thawk peih ve ta ngat ila kan ramah hian hna a vang, eizawnna a vang hi kan ti kan ti in kei chuan ka ring lo reng reng. Hna a vang kan tih hi chu hna thawh duh bik leh duh loh bik kan neih thin vang leh kan thatchhiat rilru neihloh vang mai mai hi ni hian ka hre ve tlat. Sawrkar hna hi kan beisei vek ringawt a, a sawrkar hna lam in a lo daih thei bawk si lo. Lehkhathiam hna hmulo pawl te kan han din ngawt a, lehkhathiam nih chuan mahni lehkhathiamna kha sawrkar hna kher nilo hna dang ei zawn nana hman theih awm tak hi a ni a, engtinge maw hetiang pawlah te hian a tel pawh an tel zah loh hi ka ti ve thin. Sumdawnna han ti dawn ila, liantham deuh a bul tan a, dawr luah a, counter hnungah chair vir thei nen a inchhawp a, dawr signboard a eng ‘enterprise’ tih vel emaw tal tar loh chuan sumdawng ah pawh kan in chhiar bawk si lo.

Heng Burma mi ka rawn sawi te hian an dawr bungrua chu an ak mai a, dawr luah man an chawi lova, dawr luah man an hlep nghal phawt. Chutah customer in an rawn pan kher nghak lovin an mahni in intinah lut in an pan mai a, luh hnem na na na a, mi duhzawng an ken na na na chuan dawr tu tawk an lo awm leh nge nge thin bawk si. Dawr muk deuh dawrtu awm si lo dawr hming eng enterprise changkang deuh emaw a eng deuh phut thei a intar a mahse nilenga inhralh si lo, dawr luah man to ve fung si te ai chuan an nitin lakluh a tam daih zawk maithei asin. Mi mamawh tur ken thiam leh thiam loh kha a ni tawh mai a. Mahse keini chu MA val te chuan hetiangin mi inah thil zuarin a in ak kual duh der lo a. MA val thil zuar kual a mahni leh chhungkaw chawm zo nih ai chuan MA val inchei nalh zuar chhungte chawm hlawm a in la changkang satliah, mahni bike chhungte lei sak petrol man pawh thawk chhuak lo ni kan zak lo zaw tlat mai thin hi a pawi takzek a ni. “In fapa chu enge a nih tawh ?” “M.com a zo ve tawh a.” “Anih chu eng hna nge a thawh ve tawh a ?” “Hna a la hmu lova, engmah a la thawk lo a awm vel mai mai rih a ni…” Khai khai khai, a zahthlak lam mah mah lo maw le. Hna te chu a awm awm thawk se a ni mai alawm, mahni lehkha zir san pawh chhawr tangkai thiam hlei lo…tlaw lutuk mai.

Mi in a thawh peih a rilru a neih a, thawh hreh a neih loh phawt chuan kan ramah hian eizawnna tur a la tam lutuk. Tu’n ka tawng lo haw lo se CeeCee-a (of CeeCee Pickle), mi tam takin an nuihzat pawhin pickle ama siam hmangin a hming a chhera, ei a zawng thei alawm mawle. Kan ramah hnamdang an tam kan tih kan tih te hi heng hnamdang ho thawh ang hi thawk peih ila, anmahni aia tha a nih loh pawhin anmahni tluka tha in thawk ila, an rate ang tho inchhiar bawk ila tunge sen inang, kuthnu inang rau rauvah hnam dang aiin mahni hnam pui chhawr duh zawk lo ang? An thawh ang kan thawh ve vek chuan hna an nei lo anga, hna awmlohna ramah ei zawng turin an rawn lut ruih ruih lo tawp ang tih kei chuan ka ring tlat.

Chuvangin eng mi pawh ni in eng anga zir sang pawh ni ila, thawh hreh leh thawh peihloh leh thawh duh bik kan nei a nih chuan kan vannei fe te a nih loh chuan ei hmu a chhungkaw chawm thei khawpin kan ding chhuak hauh lo ang a. Chutih laiin matric pawh pass lo pawh ni ila thawh hreh kan neih loh a, rilru fim tak nen kan tih apiang taima tak leh remhre taka kan tih phawt chuan mi sawi hat khawp a hausa te ni pha lo mah ila chhungkua chu kan chawm em em ang tih hi ka ring tlat a ni. Thil thiam chihrang hrang te hi neih tum ve tur. Entirnan mipa tan mi in mau pum khat leh chem pakhat min pe se hralh sum chang thei thil engemaw talah chhuah theih tur. Engkim mai ‘ka thiam lo ang, ka thei lo ang, ka peih chi a ni lo…’ tih zel mai chuan ‘MA val whole thing square’ pawh ni sawmsarih in eng anga inla changkang tukhum sam phir pawh ni mah la i nupui fanau te chu i chhungte thawh chhuah sa choka ami bak in i chawm lo anga, i nupui stayfree man tur i nu leh pa i dil duk duk reng mai ang.

Chuvangin hei hi hria ila kan ram leh hnam tung ding a, ram ti hmasawn tur chuan mitin te hian eng hna mah thawk hreh lova mahni theih tawk a ke kan pen a ngai a ni tih hi. Chu chu kan ram leh hnam damna, hmasawnna leh changkanna atana keini Mizo mipui te’n a kan ram leh hnam laka kan bat a ni tih hi i hre thar leh ila a tha awm e. Keini a ram leilung fa te’n thawh hreh, thawh zah, thawh peih loh leh thawh duh loh kan neih zeng-zung mai chuan kan chhehvel ram atangin hnamdang kan thawh hreh, kan thawh zah, kan thawh peihloh leh kan thawh duhloh te thawk turin an rawn lut zel ang a, an service kan mamawh miau si avangin kan hnar thei si lo anga, reiloteah kan thlang Khasi ho ang deuh khuan chim ral in kan awm anga, kan ramah ngei hian hnamdang in sumdwnna lian leh dinhmun pawimawh tha zawng zawng an chelh anga keini a ram neitute hi kan ramah hian thu lo zet in kan hawi ve lawl lawl mai ang tih hi a hlauhawm riau mai a. Chuvangin Zofate a bikin keini thalaite hi khua a tlai hma hian i hrarh chhuak mawlh teh ang u khai.

BigDaddy Hmahmatea

(R.Lalhmangaiha)

Kulikawn

CHAN SI HLOH SI LO

$
0
0

Hnung lam ah i thawm hria in ka lo hawi let a,engmah hmuh tur i awm si lo.
ka ngai hle che a ni tih ka hrechhuak a…

Tawnmang mawlah lamkawiah i lo liam a, hmuh zui tur i awm si lo. Hai ang thang mah i,i zun zam hian kian zai min rel san si lo….

Phu loh di neih nawm zia min zirtir in i tang nem ah min pawn thin mahla, tinge di then lunglen tawrh dan min zirtir loh….???

Ka ngai che asin, mahse i liam si maw! Ka ko che a, mi chhawn si lo. A ni tak e i zal ta si, piallei karah. Mangtha mai le..

TICHUAN MAW….

Hnunglam leh sir tiang ah hraiduh leng ten, laichhuat an chhir an chiar nghian e, chun tang bel in hlim zai an rel…

Tawnmang ramah lenlai chenin, chhungkim te in laitual kan leng ka thai te nen, i duhthusam ang chuan ka hlim ta e…

Ka tawng asin kum riat hnu ah, i zalna mualan, luaithli a nul a chinlai ngaiin. Ka thlir, ka hnem thiam si lo. Tuna ka thai chang ta hi…

Zantiang a lo rei a chhipsam a rim e! Thai-hniangi lunglai dam thei ta lo chu! an zai rel e “NINAWM FB RENG MAI” ti in. hihoha…


KA THAWNTHU PHUAH

$
0
0
Real Madrid leh Bayern Munich te chuan Allianz Arena, Munich khawpuiah UEFA Champions League 2011-12 semi-final 1st leg khel turin an inbuatsaih mek a, khawvel a footballer tha ber ber te fuankhawmna tur a nih avangin khawvelin a nghak a, thlir a chak a ni. Munich khawpui ah chuan football expert-ho te, media lam mi te an pungkhawm sup sup a, kawtthler tin maiah te chuan football fans ho te chu an sahawk nasa in, an ri le lu mai a ni. Kick-off nan darkar 4 chiah a awm tawh a ni.
Hetih lai mek hian kei pawh mahni inah thawnthu phuah tur a inbuatsaih in hun ka lo hmang ve mek bawk a. Inkhel nghah nan a thawnthu inphuahsiak turin ka thianpa (unanupa) pakhat nen kan incho/in el a ni. In ah chuan ka phone chu charge pahin thawnthu phuah a, type lut nghal char char a, post nghal turin ka inbuatsaih ta a. Darkar 4 lai hun ka la nei a ni. Ka thawnthu phuah tur  ah hian idea pakhatmah ka neilo a, nilo, idea pakhat chu ka nei. Chu chu ka thawnthu phuah chu englam hawi emaw eng thu pawh nise a tawpah a changtupa chu lungngaihna vawrtawp tuarin a thi tur a ni tih hi a ni bur mai a ni.
Ka ziak tan ta a, Phone-ah ka type a, ka type tawh hnu a edit theih loh bakah rang tak a ka type theih loh avangin a tir atangin ka uluk nghal viau a (typing mistake, han tihsual palh zauh chu a tih that theih a, paragraph hran a luh tawh hnu chuan ka type tawh ho chu a tihdanglam  theih tawh loh…a tang(skip) tlat zel a ni) A hmasa ber atan a changtupa ka pian chhuah tir phawt a. Engtin nge ka tih khawngaihthlak chhoh tak ang le..? tiin ngaihtuahna ka seng chho ta a.

Ka hria e, fahrah nuhrawn hrawn, a nuhrawnin a tihduhdah avangin lungngaihna vawrtawp tuar tir ila tiin nuhrawn hrawn tir tumin ka puahchah chho ta a. Chumi tum ran chuan a nun kawng chhuk chho ka zawh tir tan ta a, a pian tirhin a hringtu nu kan boral tir ta phawt a. Fuh chho dawn riauin ka hria a. Mahse, ka type thui hmanlo, ti khawngaihthlak thiam turin ka rilru leh thu thiamna in a tlin dawn lo tlat. Chuvang chuan nuhrawn hrawn tir ai chuan nu leh pa in an thihsan, fahrah, mi vakvai, unau dang neilo, mi te hmuhsit leh tihduhdah, mahni a he khawvel a hreawm tinreng mal tak a hmachhawn tu ni zawk ta se ka ti khawngaihthlak thiam zawk ang a tiin a nun kawng chu chumi lam kawng zawh tur chuan thlak sak ka tum leh ta zawk a. A nu ka thih tir hnu chuan a pu leh a pa chu awlsam takin ka boral tir leh mai a. Ka tikhawngaihthlak sawt in, a lainatawm chho ngei mai.
Chutiang dinhmun a din tir tum chuan a nunkawng ka zawh chhoh tir ta zel a, a pi han thih tir na hun leh hmun mai a awm leh thei ta silo a. Engtin tin emaw a han thih tlawn tir ngawt dawn in ni thei chiah a ka hriat tawh loh bakah a pi in a thihsan mai tur chu ka lainat thar leh ta riau mai si a. La dampui zel se tha zawk dawnin ka hre leh hnuhnawh bawk si a. A pi nen dam chhoh dun tir zel a, an pahnih a tih khawngaihthlak chhoh ka tum leh ta zawk a. Inhlawhna awm ang ang ah te ka inhlawh chhoh tir lai chuan ka rilru ah nupui uire nei se, beidawnna vawrtawp ka thlen tir thiam thei zawk ang a tih ka ngaihtuah leh ta thut mai a. Ka lo ti rethei hman tawh ang reng sia, chuvang chuan lei rem te han rah tir leh phawt ila, nupui a chhia a tha te han nei te te phawt se tiin ka thawnthu kaldan chu ka thlak leh ta a. Mahse engtin nge leirem ka rah tir tak ang? Pawisa chhar tir ka tum rilru ut ut a, a lem mah mah dawn si…um..ka hria e, Rural bank lamah Loan puk tir mai teh ang tiin ngaihdan ka siam ta a ni.
Engtin nge a nupui ka uire tir tak ang? Motor accident avangin ramtui leilo in han awm te te se, chutia engmah ti thei lova a awm lai chuan a nupui chu an driver nen uire ta se….. fuh phian ang. Mahse, a nupui fanau te chuan lainat takin amah chu a damloh laiin ka lo enkawl tir hman tawh bawk si. Chuvang chuan kan dam that tir leh te te phawt a. (Chulai ka ziah lai mek chuan sana kan en a. Zan dar 11:00 a ri dawn der tawh mai a. Inkhel en a hun tep. Ka hmanhmawh tawh si, darkar thum lai mai hun ka lo hmang tawh reng ma. A changtupa lah a hausa tawh si, motor nen, dawr nen, nupui fanau te nen hlim takin an awm si. Engtin nge ni ta ang?)
Vawilehkhatah ka uire tir thut thei tawh silo a. Pathian thu awih, mi fel tak, a nupui suahsual avang liau liau a uire tir kan tum ngawt mai a. Ka buai ta phian, ka ngaihtuah vang vang a, hriatchhuah ka nei. An driver nen bungrua an lak khan zu ka lo intir tak e! Zu ngawlvei ah ka siam leh ta chuk chuk a, engtin tin emaw ni a nupui ka uire tir thei ta hram a. Fapa ka lo neih tir hman chu ka buai leh ta a, a fapa chu engtin nge ni ang? A nupui uire na pa in vawhlum se, nilo, a pa chuan tihpalh thil thu in vawhlum mai rawh se, inkhel an tan tep tawh si. Chutichuan a tir lam a ka idea neih ang ngeiin lungngaihna vawrtawp nen a tawpah a damlai nun ka thlahtir ta hram a. Edit miahlo in ka post nghal a. Inkhel ka en chhunzawm ta a ni. He ka thawnthu phuah hi ka short story phuah hmasak ber a ni.

KA LIGHTER

$
0
0

Lighter chu ka han talh a, a alh eng pap a, ka cigarette hmawr ah chuan chuktuah in ka tan kai ta a. Ka hmui chuan cigarette chu ka hip kawk a, a khu chu ka pum lamah ka hip thla a. Muangchangin ka hrawk lamah rawn chho leh in, ka ka leh hnar ah te chuan sem darh in a khu chu boruak ah chuan an zam darh chiai chiai a. He thil thlentir tu ka lighter chu hum in ka en ta vang vang a.

He ka lighter hi kuhva dawr te a mi Rs 5 a ka lei a ni. A hmel en in a tlawm na a, tih ang deuh khan a man tlawm mahse ka tan a tangkai zia hi sawiin a siak lo a ni.  A thiltih theih zia ngaihtuah chuan he Rs 5 man hian Cheng Vaibelchhe 5 chuang man pawh a meivap ah a chan tir thei a. A pawi khawih pawi theih zia ngaihtuah chuan ram tha tak tak a tikang thei a, ram leh hnam hmelma ah min siam thei hial a ni.

Amah nen a kan chhuah dun tum hi chuan vawi engemaw zat hi ti alh mah ila, tumkhat ah hian sec 5 aia rei ka chhawr ngailo a, a kan ral tawh (cigarette) man zawng zawng hi chhut ta i la, cheng fe a ni tawh ngei ang. Amah avang hian hmelhriat loh tamtak in min biak phah a “Khawi maw lighter i ak mial em?” Amah avang hian midang ka pur na tur tamtak ah midang tibuai lovin min awmtir thin a ni. A chungah hian lawmthu sawina tur tamtak ka ba in ka hre hial a ni. Mahni chauh a chhuah a, Cigarette ah si a, zuk duh bawk si a, he ka lighter ka ah theihnghilh tum hi chuan, chawbel bul a tamchhawl an tih thin hi hrilhfiah leh chuan ngai miah lovin ka hre fiah kuar kuar thin. Hetiang hun ah te hian ka ngai zual thin.

He ka lighter nen hian kan inzui ngun tawh hle a. Khawi i lo han chhuah vah dawn pawh in ka ah leh ah loh hi ka ngaih pawimawh hmasak ber pawl a ni thin. Ka tan thian tha leh rinawm ber ang mai in khawi ah pawh kal i la, ka ipte lailum luahtu a ni thin. Ka hmuh loh chuan ka zawng ruai ruai a, ka tihtlak palh chuan ka chhar vat a, a insawh pem chuan ka tuai mam a, phun nawi zui lovin ka tan rinawm takin hna a thawk thin a ni. A tello chuan ka kim thei tawh lova, a tello chuan khawi ilo chhuah ka zuam lova, a tel chuan min ti thlamuang a, min ti famkim thin a ni.

Thla khat dawn lai kan lo inzui ve ta reng mai a. A damlai nun chawhnu lam a lo hmang ve tan tawh a. Kan intawn tirh chuan sarang nalh tak hmang a uluk tak a pack diam a ni a. Tunah erawh chuan a chhip lam te chu a kaw huau tawh a, a colour nalh tak, sen hiam mai pawh chu lo chuaiin, a lo dal ve ta viau mai a. A kawm a mawi tak a an lehkha bel te chu ka kut tin hlei tak tak te chuan an khawk filh zo tawh a.  A hlutna thuruk, a tui pawh chuan kian zai an rel san mek a, an kian san zo tep tawh a ni. A tui tlem la neih avang chuan kan la inzui hram hram chauh tawh a ni a. A zawh meuh chuan a hlutna zawng zawng a lo bo tawh ang a, khawi lai bawlhhlawh bawm ah emaw paih in a aia tuai tha in a hmun a rawn luah leh ngei awm sia, sawi thei se chu nise a thik ve viau pawhin a rinawm. Chutih hunah meuh chuan ani, he ka lighter ngei hi hahdam takin engmah hnathawh ngai tawh lovin he khawvel ah hian a tawihral hun a nghak tawh tawh ang a. Hlutna reng reng neilo ang mai in ka hnutchhiah ang, chutih hun ah meuh chuan chuan chatuan atan he ka lighter nen hian kan in mangtha tawh dawn a ni.

KHAWPUI HNEN A THINGTLANG LEHKHATHAWN

$
0
0
To,

Khawpui,

Kut suih loh chibai ka buk a che. Keini chu thingtlang mi kan nia. Mizo awmna khua theuh theuh mah ni ila, Keini khua chu Zokhua an tih chuan hmu ah hian ‘sit’ a tel deuh a. Nangni chu khawpui in ni a, nimahsela zokhua kan tih ve hian ‘chhawrpial’ rim a nam bik tlat. Zokhua ve ve kan ni a.  Keini chu thingtlang mi kan ni mai a ni. Thingtlang mi kan nih avang a leilung ken tel kan hnufual bikna hrang hrang tlem a zawng han hrilh che ka duh a ni.

A hmasa berah chuan zin dun ni ta ila, kan zinna chu khawi thingtlang khaw chengker pawh nise. Thlenin te’n zawhna hmasa ah khawi atanga lo kal nge kan ni tih min zawt ngei ang a, nang khawpui mi i nih a kei thingtlang mi ka nih si chuan a hmasa ber atan nang chu chunglengah, kei chu hnuailengah thlenin te rilru ah kan dinhmun a inthlau ta phawt. Kei aia mawl pawh nila, fing zawk a ngaih i ni ang a, kei aia pawisa nei tlem pawh nila, kei aia hausa a ngaih i ni ang.

Tlangval ni ta ila, nula kan rim dun a, thawmhnaw ka neih that deuh chuan ka neih ang ang a lei anga ngaih ka ni ang a, nang chu i thawmhnaw neih ang ang kha i nawm i mak a lei ang a nghaih a ni bik ang. I hmel aiin ka hmelin puak ti mahse, nula lakah chuan nangmah i tlatlum zawk ang. Fiamthu kan thawh pawhin, ‘pa pakhat pawh kha….’ ka tih chuan thing min tih bakah an nuih a zalo ang a, nangin i tih ve chuan changkang an tih bakah an nula te chu an nui thler duai duai mai ang. Cigarette ka zuk ve chuan inlak changkan duh vang a zu amaw min ti ang a. I zuk ve thung chuan a tur ve rengah an ngai ang. Kuhva ka ei chuan ka ka a thianghlim lo an ti ang a, I ei ve chuan khawpui pawh hian an lo ei nasa anih hi an ti daih mai ang. Ka sam a sei chuan pawih thingzai a ang min ti anga, I sam a sei ve chuan “Ji hu’ an ti daih mai ang che.

Ka sek tel tawl chuan, tenawm min ti daih anga, I sek ve chuan ‘six pack’ a nei, men top ni mai. Ka thau ve chuan chhe terh turh, tenawm hler hluar ka ni ang a, I thau ve chuan lawmawm tep tup a ni mai. Cute reuh ni mai. Khawpui ho chu in  eithat avang a thau nih in hlawh ang a, thingtlang mi chu thau chhia nih kan hlawh ang.

Nula nita ila, ka hmel a that viau chuan thingtlang hmelthat nih ka hlawh ang a, ka hmelchhiat chuan a awm ve reng, thingtlang ho chu hmelchhia kan ni tih tichiangtu a ngaih ka ni ang a. Nang chu i chhiatloh viau chuan khawpui ho hi chu an hmeltha tih in hlawh ang a, I hmel a lo chhe deuh a nih pawhin i hmel a changkang tih i hlawh tho ang. Oriflame, Mary kay etc. ka hman ve chuan neih chhun chhun a lei ve hram hram a ngaih ka ni nag a, I hman ve chuan in incheina pangngai reng a ni bik hliah hliah dawn a ni. Ka san ve viau pawhin sang thlawn, pian zeilo nih ka hlawh ang a, I san ve viau chuan inkhaithli nih i hlawh bik ang. Ka thau chuan chhe ler lur, bing tup min ti ang a, I thau ve chuan ‘khal’ nih i hlawh ang. Ka ngo viau chuan ‘phek phuk’ tih ka hlawh ang a I ngo ve chuan ‘no’ nih i hlawh daih ang. Khawpuiah awm ve pawh ni ila, ka ngeih viau a ka sa te a that phah phei chuan ‘thingtlang nula leh tuikuk vawkte hian khawpui chu an lo ngeih ber mai’ tiin min sawi zui ang a. Nang chuan thingtlang rawn ngeih ve pawh ni la, tuikuk vawkte nen kan tehkhin ve lo che ang a, Pathian in boruak thiang tak min pek that zia kan sawi daih ang.

Thingtlangah engemaw, hna avang pawhin rawn awm la, Kohhran leh tlawmngai pawl a i rawn inhman viau chuan ‘mi rilru zau leh tha i hlawh thuai anga, I inhman loh pawn ‘a awm’ tih i hlawh tho ang. Khawpuiah chuan hna vangin emaw awm ve ila, khawtlang leh tlawmngai pawl a ka inhman ve pawhin ‘ve vak vak a…’ tih kan hlawh ang a, ka inhman loh chuan ‘thingtlang mawngping zia’ tih ka hlawh ang. I awmna thingtlang hming kha i khaw hming ‘kan khua’ ti a I chhal chuan, “Rei lote  a rawn awm a, an khua angin mi’n ngai a, an rilru zauh dan hi” tih in hlawh anga, kan tan viau ang che u. Aizawlah kan awmna veng hming kha mahni address ah sawi ve ila chuan,”A rawn inla khawpui mi ve raps, hmanni lawk a rawn awm ve a ni sia” min ti daih ang a, inlak changkan tum, changkang silo ah min ngai mai ang.

Zirna avang in khawpuiah awm ve pawh ni ila, thingtlang mi, mi inhnuai luah tawk vel nih kan hlawh ang a, Aizawl mi thingtlang a in rawn luah i nih ve chuan i awmna in chu nawm hmel reuh an ti mai ang. Kumtawpah mahni khua a Christmas hman tum a, Sumo, Bus vel a kan inhlan fel hnuah “mahni khawlam a haw chi…” tiin hmuhsitna nen min sawi zui ang a. Thingtlang atang a Aizawl lama haw erawh chu kan rilru in kan ngai veng veng ang che u. Aizawlah inchei deuh a kan chhuah ve chuan inlak khawpui mi tum nih kan hlawh a, thingtlang a inchei deuh a i len ve chuan, mi fel, mi ningkhawng hriat tum a chhuak vak nih i hlawh leh thung si ang.

Khawpui a Office dawr tur in a nalh thei ang ber in, kan inbual fai a, inkhuih pial hlan chung in kan Chawlhni kawr thulkhung nen a kan rawn kal ve thin. Office a thawktute hian an dawrtute tan a fai thei ang ber leh a nalh thei ang ber, rimtui siin kan hmu che u a, inthlhrung tak chungin, “Ka pi..Ka Pu…” kan han ti dek dek che u a, mitsir pawh a min lo melh duhlo an awm hian a va hahthlak tak em! Kan thil hriatchian tawk loh leh hriatfiah thiam loh ah te hian tam tak hian min hau in min vin chiam thin si a, in hauh leh invin hi kan duh biklo a, min hau vak vak lovin min  hrethiam hram thin ang che u, kan hriatchian tawk loh vang a ni thin si a. Thingtlangah chuan rawn kal ula, in hmunhma hmuh duh te pawh a tul anih chuan hna tul dahtha in, ramriah thulh thakin kan hruai thei che u in kan  kawhhmuh sak thei che u a nia. Ka theihtawpin in hriatfiah loh a awm chuan kan lo hrilhfiah sak che u in, kan engmah hi kan ui ngailo a, kan lo duat viau thin che u hi.

Engpawh nise, keini thinglang mite hi chu thingtlang background nei kan nih avangin thingtlang a awmdan kan thiam a, kan aia khawpui zawkah pawh kan in adjust awlsam bik mahin ka hria. Khawpui mi in min hmuhsit chuan thingtlang atang a pemkhawm mai mai tiin mahni tapchhak zawlah kan thinrim kan inhrithla ve fo a nia. Khawpui tello in thingtlang a awm theilo ang bawkin, khawpui pawh hi thingtlang a awm avang a khawpui kan ni tih hria ila, lungpui pawh lungtein a kamki loh chuan a awm theilo ang bawkin lungpui pawh lungte a awm loh chuan kamki tur bik a neilo tih hria in, mihringte hi inmamawh tawn vek thei kan ni si a, chuan in keini chu thingtlang mi kan ni miau a.

From:
Thingtlang
(23.08.2012)

KUM (AGE) (tawite in)

$
0
0

Ka kum zat hi ka zep ngailo a (ka document pawimawh zawng zawngah ka Date of Birth diktak ka hmang vek) Tunlai nula leh tlangval la ni mek, kei aia upa leh ka kum rualpui te hi kei aiin an lo naupang ta deuh vek nia (mi zawng zawng ka tihna erawh a nilo). Ka aia kum 4/5/6 vel a piang naupang an ni thei ta daih hi mak ve khawp mai. Keini kan upa tual tual a. Thenkhat an naupang tial tial a. Pian kum inang theuh theuh, pian kum a inthlau telh telh a. Zawnglai (zawnlai) nih vanga kum 18 pel thei ta reng reng lo te.. Kum 20 ral kum tam fe kai tawh hnu pawh a ‘teen’ la ni char char te hi awm ve nia.

Kan naupan lai chuan kum tam kan duh a. Kum 15 – 25 bawr velah chuan kum tlem kan duh leh sia. Kum 70 bawr vel atang chuan kum tam bawk kan thupui leh awm sia.

Footballer kum 35 mi chuan tar nih an hlawh a. Politician kum 45 mi chuan naupang nih a hlawh leh thung si.
Naupang ho chuan ka hming bulah ‘PA or PU’ title min dahsak tawh a. Patling tak tak hovin ‘Mama’ min la ti leh ang nulh nulh a. Teenager ho bulah chuan ‘PUTAR’ kan ni tawh a. Pavalai ho bulah chuan ‘NAUPANG’ kan la ni leh lawi a..

Pian kum hi chu sawn ve ngailo te’ng!

CANCER leh HMANGAIHNA

$
0
0
Enge hmangaihna leh Cancer-in inzawmna an neih? Enge an inlaichinna? Han ngaihtuah chian chuan inanna tamtak an lo nei ve reng mai.
Hmangaihna bul tanna chu lamkhuang buk hnuai emaw five star hotel emaw a ni thei. Chul ram thlamah a ni thei a, Cadillac car chhungah a ni thei. Zan thla eng hnuai a sertawk kung hnuaiah a ni thei a, Los Angeles Beach-ah a ni thei. Tuikuk refugee camp bulah a ni thei a, nuamtawlna khualzin lawnglian ah a ni thei a ni.
Hetiang bawk hian cancer pawh a intanna chu hote emaw pui tak a ni thei a. Zuk leh hmuam lam, meizial, kuhva, sahdah, tuibur te a ni thei a thildang vang pawh a ni thei a ni. Duh reng vang a hmangaihna hmu (ngaihzawng zawn vang) an awmlaiin tawn palh/fuh avangin a hmangaihna a lo piang thei a. Inthlahdah avangin cancer a vei theih a, vanduaina avang liau liau in cancer a vei theih bawk a ni
A bul tanna a ho emaw ho lo emaw, hmangaihna a lo pianchhuah emaw cancer a lo lanchhuah chiah chuan tupawh ni ila, engpawh ni ila, khawiah pawh awm ila, eng thil pawh ti ila rilru pumpui mai hi a luah nghal ngut ngut mai a, lairil a fan a, thluak a vih a, thinlung a chhun thin a ni. Chu chuan taksa a hruai a. Huaisen avang a ngaihthah chi a nilo a, dawihzep avang a namnul theih lah a ni heklo. Lal em avang a enkhum theih a ni lo a, lal loh avang a kalkhum theih lah a ni heklo. Fin avanga hnualsuat chi a ni lo a, mawl avang a ngaihsak loh chi lah a ni heklo. Hausak vang a hnuaichhiah chi a ni lo a, retheih avang a pawmzam chi lah a ni heklo. Kan tawng theiin kan ta a ni thei ve ve a ni.
He taksa leh rilru zawng zawng min hruai avang hian thil tamtak a thlen phah thin a. Thil lawmawm min hmuhtir thei ve ve tu a ni. Cancer avangin Lal Isua la neilo te’n chhandamtu an hmuh phah thei a. Hmangaihna avangin a thenin nupui pasal an hmuh phah thei bawk a. Kal ngai lohna ah min kaltir thei ve ve bawk a ni. He Cancer avang hian thenkhatin Damdawiin an luh zin phah thei a. Hmangaihna avang hian thenkhatin hmangaihte inah an luh zin phah thei a. A turtu, pawttu, hiptu, loh theihloh a awm tlat a ni. Nun beidawnna min thlen theitu hian nun hlimna min temtir thei a. Beidawnna khuarkhurum a min tlak tir theitu hian tlang thawvengah min lawntir thei bawk a ni.
A bul tanna te, a kalkawng te chu engpawh lo nise a tawp khar dan hi chu tu tan mah han ngaihthah theih rual a ni lo. Hmangaihna lipui a cheng tawh te leh cancer vei tawh te chu he thil hian an nun a ei tlat tawh a. Hmangaihna lipui suarchhia in a len bo emaw cancer avang a vanduai in lei thuahthip hnuaiah chham ang an zal a ni thei a. Hmangaihna lipui an hleuh kai a emaw an cancer a dam leh pawh nise he thil hian an damchhungin serh bul a mei angin a zui tawh thin a ni.
Viewing all 84 articles
Browse latest View live